Robben Island

Robbeneiland is de beruchte afgelegen gevangenis waarin Nelson Mandela 18 jaar vastzat. Het eiland ligt zo'n 13 km uit de kust van Kaapstad. De golven zijn hoog en de catamaran zwalkt dan ook aardig. Een aantal mensen begint lichtelijk bleek te zien. Op het eiland stappen we in een oude bus waar onze gids op inspirerende wijze begint te vertellen over het eiland, de geschiedenis ervan en de mensen die er onlosmakelijk mee verbonden zijn. Hier zaten veel prominente ANC-leiders gevangen tijdens de strijd tegen apartheid zoals Nelson Mandela en Walter Sisulu. De Nederlandse naam dankt het eiland aan de zeehonden die hier vroeger kwamen. In 1842 werden alle mensen die aan lepra leden naar het eiland vervoerd om daar in quarantaine te sterven. Aangezien de medische kennis nog niet van het huidige niveau was, werden ook alle mensen die aan iets leden wat ze niet konden thuisbrengen, naar het eiland verbannen. Daarna is het een militaire basis geweest. Saillant detail is dat de kanonnen die bedoeld waren voor verdediging tijdens de tweede wereldoorlog pas gereed kwamen in 1947! In 1960 kwam het eiland in handen van Department of Prisons. In 1999 kwam het op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. Het eerste gebouw dat we tegenkomen op onze tocht over het eiland is het cellencomplex waarin Robert Sobukwe, leider van het Pan African Congress, negen jaar in eenzame opsluiting gevangen heeft gezeten. Robbeneiland was niet alleen een perfecte gevangenis omdat van het eiland nauwelijks te ontsnappen viel. De regering dacht ook dat het idee 'uit het oog, uit het hart' hier praktisch toepasbaar was, tot op zekere hoogte was dat ook zo. De geïsoleerde ligging brak de wil van veel politieke gevangenen, zoals die van Robert Sobukwe. Het gevangenisleven was hard. De gevangenen moesten zwaar werk verrichten in de kalksteengroeve. De ogen van de gevangenen werden hier zodanig door aangetast (stof en schittering van de zonnestralen) dat bijvoorbeeld van Nelson Mandela niet met flitslicht foto's mogen worden gemaakt. Contact met de buitenwereld was er nauwelijks. Kinderen van gevangenen mochten pas het eiland op als ze minimaal achttien jaar oud waren. De zoon van Nelson Mandela heeft zijn vader nooit kunnen bezoeken in de gevangenis. Hij kwam om in een auto-ongeluk op de weg naar Kaapstad. Nelson Mandela heeft eens gezegd dat het ergste wat een man kan overkomen, is het niet kunnen vasthouden van een nieuw leven. Maar ondanks (of misschien wel juist door) deze maatregelen werd de B-sectie waarin Mandela (of Madiba zoals Nelson Mandela liefkozend wordt genoemd door de Zuid-Afrikaanse bevolking) en andere politieke leiders zaten, het internationale brandpunt voor de strijd tegen apartheid. De laatste politieke gevangen verlieten het eiland in 1991.